Aprovada en Parlament de Catalonha era mocion dera CUP sus Lengua e Poder qu'hè referéncia ar aranés
03/05/2017
Aguest document cerque aumentar er usatge dera lengua pròpia d'Aran en diferents ambits
POLÍTICA
Pendent eth darrèr Plen ordinari deth Parlament de Catalonha, celebrat dijaus passat, s'aprovèc era Mocion sus Lengua e Poder dera CUP qu'hè referéncia en quauqui des sòns punts ar occitan, aranés en Aran.
Aguesta mocion siguec defenuda en emicicle pera deputada dera CUP aranesa, Mireia Boya, que defenec qu'er objectiu d'aguesta mocion ère "acabar damb eth victimisme deth castelhan. Eth castelhan non ei era lengua minorizada (que non minoritària), eth catalan e er occitan son es lengües minorizades en aguest país peth poder: poder judiciau, poder economic, poder corporatiu e poder oligarquic, e constatam qu'eth govèrn pòt hèr molt mès de çò qu'hè damb actuaus politiques lingüistiques".
En matèria institucionau, aguest document demane equiparar era puntuacion de catalan e occitan en toti es concorsi de provision de places publiques dera Administracion de Catalonha, revisar era puntuacion der occitan enes convocacions des concorsi de provision de lòcs de trabalh e de promocion deth Còs de Mòssos d'Esquadra, entà equiparar-la ara deth catalan e, en darrèr lòc, provedir en aranés toti es documents e formularis electronics des principaus tramits e peticions d’informacion ara Administracion Publica entà garantir es drets lingüistics des occitanoparlants.
En ambit sanitari, cerque garantir era atencion orau e escrita tant en catalan coma en occitan per part des professionaus deth mon sanitari enes equipaments de salut de Catalonha, atau coma garantir tanben eth dret a arrecéber es documents apertienti enes dues lengües.
En mon deth cinèma, aguesta mocion sollicite ath Govèrn adoptar es mesures necessàries entà estimular era subtitolacion de versions originaus en catalan e occitan e incentivar des deth Departament de Cultura es produccions que s'hèsquen en aguesti dus idiòmes mejançant era concession prioritària de subvencions.
En çò que tanh as mieis de comunicacion, se demane revisar era normativa vigent en matèria de toponimia occitana en Catalonha entà qu'es mieis dera Corporacion Catalana de Mejans Audiovisuaus poguen aplicar era toponimia occitana de dehòra d'Aran de manèra rigorosa e coerenta, coma dejà s'hè des de hè ans damb es topònims occitans d'Aran.
Se vò tanben aumentar eth nombre d’ores d’emission en occitan enes mieis de comunicacion publics (ràdio e television) e promòir er aument dera preséncia des lengües catalana e occitana enes plataformes televisives digitaus e, en generau, enes mieis privats qu'emeten en Catalonha, a causa dera evident minorizacion que patissen ambdues ena actualitat.
En darrèr lòc, en matèria educativa, mejançant aguesta mocion se sollicite ath Departament d'Ensenhament qu'aufrisque er aprendissatge der occitan, aranés a l’Aran, coma matèria optativa en toti es centres escolars de segondària de Catalonha a on i age demanda.
Aguesta mocion siguec defenuda en emicicle pera deputada dera CUP aranesa, Mireia Boya, que defenec qu'er objectiu d'aguesta mocion ère "acabar damb eth victimisme deth castelhan. Eth castelhan non ei era lengua minorizada (que non minoritària), eth catalan e er occitan son es lengües minorizades en aguest país peth poder: poder judiciau, poder economic, poder corporatiu e poder oligarquic, e constatam qu'eth govèrn pòt hèr molt mès de çò qu'hè damb actuaus politiques lingüistiques".
En matèria institucionau, aguest document demane equiparar era puntuacion de catalan e occitan en toti es concorsi de provision de places publiques dera Administracion de Catalonha, revisar era puntuacion der occitan enes convocacions des concorsi de provision de lòcs de trabalh e de promocion deth Còs de Mòssos d'Esquadra, entà equiparar-la ara deth catalan e, en darrèr lòc, provedir en aranés toti es documents e formularis electronics des principaus tramits e peticions d’informacion ara Administracion Publica entà garantir es drets lingüistics des occitanoparlants.
En ambit sanitari, cerque garantir era atencion orau e escrita tant en catalan coma en occitan per part des professionaus deth mon sanitari enes equipaments de salut de Catalonha, atau coma garantir tanben eth dret a arrecéber es documents apertienti enes dues lengües.
En mon deth cinèma, aguesta mocion sollicite ath Govèrn adoptar es mesures necessàries entà estimular era subtitolacion de versions originaus en catalan e occitan e incentivar des deth Departament de Cultura es produccions que s'hèsquen en aguesti dus idiòmes mejançant era concession prioritària de subvencions.
En çò que tanh as mieis de comunicacion, se demane revisar era normativa vigent en matèria de toponimia occitana en Catalonha entà qu'es mieis dera Corporacion Catalana de Mejans Audiovisuaus poguen aplicar era toponimia occitana de dehòra d'Aran de manèra rigorosa e coerenta, coma dejà s'hè des de hè ans damb es topònims occitans d'Aran.
Se vò tanben aumentar eth nombre d’ores d’emission en occitan enes mieis de comunicacion publics (ràdio e television) e promòir er aument dera preséncia des lengües catalana e occitana enes plataformes televisives digitaus e, en generau, enes mieis privats qu'emeten en Catalonha, a causa dera evident minorizacion que patissen ambdues ena actualitat.
En darrèr lòc, en matèria educativa, mejançant aguesta mocion se sollicite ath Departament d'Ensenhament qu'aufrisque er aprendissatge der occitan, aranés a l’Aran, coma matèria optativa en toti es centres escolars de segondària de Catalonha a on i age demanda.
Clara Villar